Sondaj, özellikle Türkiye’de maden ve petrol sahalarında
keşif ve üretim amaçlı olarak yapıldığı gibi zemin etüdü ve jeoteknik
mühendislik hizmetlerinde de sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Hangi amaç için
yapılırsa yapılsın zeminde yapılan delgi işlemlerinin tümüne sondaj adı verilir.
Sondaj işlemi
için sondaj makinası kullanılır. Hangi çapta ve derinlikte yapılacağına karar
verildikten sonra uygun kapasitede ve türde sondaj makinası ve sondaj ekipmanları kullanılır. Sondajın
türlerine göre yapılış tarzlarıda birbirinden farklılık gösterir. Örnek vermek
gerekirse, petrol ve su sondajları sadece arama değil aynı zamanda üretime de
yönelik oldukları için sondaj sonrasında kuyunun üretime düzgün şekilde
alınması gerekir. Farklı olarak maden arama sondajları ve zemin etüdü
sondajlarında ise, sondaj sonrasında kuyuya herhangi bir işlem yapılmayacağı
için kuyu içinde hiçbir ekipman bırakılmadan terk edilebilir.